Thái Cực Đường Lang tại Việt Nam Đường_lang_quyền

Triệu Trúc Khê 趙竹溪 (1900-1991) là người đầu tiên đưa Đường Lang Quyền vào Việt Nam và truyền bá môn võ thuật này đến đông đảo quần chúng. Hiện nay, các câu lạc bộ Thái cực quyền dưỡng sinh không đâu không biết đến bài Thái Cực Chưởng (Triệu thức Thái cực quyền) và Đơn Nhân Thôi thủ (Ma Vân Chưởng) do Triệu Trúc Khê truyền dạy từ năm 1959. Thái Cực Đường Lang quyền (太极螳螂拳) họ Triệu cũng nổi danh trên thế giới(được truyền dạy chủ yếu ở Việt Nam, Hồng Kông, Macao, Mỹ, Úc, Pháp, brazil...), người ta thường gọi là Trúc Khê Thái Cực Đường Lang, hoặc là Thái Cực Đường Lang Việt Nam, do đa phần học trò của Triệu Trúc Khê theo về Việt Nam luyện tập hoặc là người Hoa sinh ra ở Việt Nam, sau này mới tản đến các nước khác truyền dạy, nên mới gọi là Thái Cực Đường Lang Việt Nam để phân biệt với Thái Cực Đường Lang nguyên gốc của Tôn Nguyên Xương (孫元昌 - sư công của Triệu Trúc Khê) được dạy ở Trung Quốc.

Triệu Trúc Khê 趙竹溪 tự là Trường Khanh, sinh năm Quang Tự thứ 26 (1900, tài liệu tiếng Việt ghi năm 1894) tại trấn Sa Hà, huyện Dịch, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Gia thế bần hàn, mất cả cha lẫn mẹ, ở với cậu mợ bị hành hạ không chịu nổi nên lén trốn đi, phiêu bạt đầu đường xó chợ. Duyên may gặp được một hòa thượng đưa về chùa Trí Tạng trên núi Đại Trạch nuôi nấng. Trong chùa có hai vị đại sư là Thanh Tuyền và Giác Đông đều là cao thủ của Thái Tổ môn (Thái Tổ Trường Quyền), thấy Trúc Khê lanh lợi mới thay nhau truyền dạy cho môn võ bí truyền này. Triệu Trúc Khê khổ luyện hơn 10 năm, công phu thâm hậu, lại luyện thành hai môn vũ khí là Thất tiết Mai hoa tiên (roi 7 khúc) và Phi đà (còn gọi thằng tiên, là sợi dây dài một đầu dây có buộc một quả tạ) đến mức thượng thừa.

Sau khi cả ba vị ân sư viên tịch, Triệu Trúc Khê 19 tuổi hạ sơn về quê. Do lúc lên núi thì vẫn còn là thần dân triều Mãn Thanh, tóc vẫn quấn đuôi sam, khi xuống núi mới biết đã qua thời Dân quốc gần chục năm (cách mạng Tân Hợi 1911 lật đổ triều Thanh). Trúc Khê vào Đức Thắng tiêu cục ở Sa Hà thi thố công phu với các cao thủ, được tiêu đầu Dư Thông Hải nhận làm tiêu sư, chuyên đi áp tải hàng hóa cho các thương nhân. 

Trong thời gian làm tiêu sư, Triệu Trúc Khê được biết trên núi Yên Đài, trong đạo quán Thanh Phong có đạo sĩ Trương Vạn Thu là truyền nhân đời thứ 11 của Trương Tam Phong - Tổ sư phái Võ Đang, bèn lên xin làm đồ đệ. Trương Vạn Thu truyền thụ Thái cực chưởng cho Trúc Khê. Khi luyện thành, Trúc Khê hỏi thầy gọi tên môn Thái cực chưởng này là gì, do lúc ấy thầy trò đứng trên đỉnh núi, mây cuốn sát đầu tưởng như dùng tay có thể chạm được, Trương đạo sĩ nói: “Hãy gọi là Ma vân chưởng”. Về sau Thái cực Ma vân chưởng (摩雲掌) - nay thường gọi là Đơn Nhân Thôi Thủ (单人推手) - là công phu kỳ bí, độc đáo trong hệ thống bài bản “Trúc Khê Thái cực Đường Lang” (竹溪太極螳螂).

Một lần đi bảo tiêu, xe hàng bị bọn sơn tặc tấn công, tên đầu lĩnh giao đấu với Triệu Trúc Khê sử dụng một loại võ công lạ với chiêu thức cương mãnh, hiểm ác mà ông chưa từng gặp, không thể dùng quyền hóa giải được, đành dùng tuyệt kỹ Phi đà mới ném hạ được hắn. Trở về, Trúc Khê âm thầm dò xét, tìm hiểu mới biết võ công của sơn tặc kia là Đường Lang quyền, từ đó ông hạ quyết tâm phải học môn võ này. Triệu Trúc Khê từ giã nghề bảo tiêu, tìm đến danh sư Thái cực Đường Lang quyền là Nhậm Phong Thụy (任豐瑞) xin học ba năm. Sau lại theo sư huynh của Nhậm Phong Thuỵ là Trì Thủ Tiến (遲守進) - chưởng môn đời thứ 7- học luôn bốn năm nữa, am tường các tuyệt kỹ của Thái cực Đường Lang như Bát Đại Mã Bộ (八大馬步), Băng Bộ (蹦步), Đơn Trích Mai Hoa, Lan Triết (拦截), Thượng hạ bát trửu (上下八肘), Âm thủ côn (阴手棍)…

Khoảng năm 1928, Triệu Trúc Khê lập võ quán ở Yên Đài dạy Thái cực Đường Lang, môn sinh rất đông. Một lần có một thầy tướng số nói với Trúc Khê rằng: “Bắc nhân sinh nam tướng, ông là người phương bắc mà có tướng phương nam, nên phát triển sự nghiệp ở phía nam mới phải”. Triệu Trúc Khê nghe lời, cùng đệ tử Khương Mật Linh theo một thương nhân bán lụa là Lý Mãn Đường đi từ Sơn Đông xuống Quảng Đông, Hồng Kông. Không ngờ khi đến Macao, Lý Mãn Đường lấy toàn bộ tiền bạc của hai thầy trò trốn đi mất. Sư đồ họ Triệu phải ra đầu đường mãi võ kiếm sống. Nhờ công phu siêu quần, Triệu Trúc Khê được cao thủ Nam quyền là Quách Văn Tử mến mộ, kết bạn và giúp đỡ làm Tổng giáo luyện Tinh Võ hội Macao. Võ sư các nơi tìm đến kết giao, hình thành nên “Thập tam Thái bảo”-13 cao thủ nổi tiếng một thời. Năm 1937, quân Nhật chiếm Trung Hoa, Triệu Trúc Khê nhiều phen về Quảng Châu, Trung Sơn cứu trợ nạn dân, lại huấn luyện tuyệt chiêu Trảm mã đao cho đội Đại đao trong Quân giải phóng Quảng Đông.

Sau năm 1940, người anh em kết nghĩa của Triệu Trúc Khê là Bàng Thuần Lễ, lúc này là hội trưởng Tổng Thương hội người Hoa tại miền Bắc Việt Nam, mời ông sang Hải Phòng vừa làm bảo tiêu, vừa dạy võ cho hai con là Kim Tương, Kim Bôi, đồng thời giúp ông mở y quán chữa trật đả và dạy Thái cực Đường Lang. Khoảng năm 1946, danh tiếng về võ thuật và y thuật của Triệu sư phụ đã lan xa, được mời đến dạy ở Hội quán thể dục người Hoa, nhà hàng Thắng Lợi, khách sạn Vĩnh Long… các cao đồ thì học ở nhà riêng với môn qui rất nghiêm. Năm 1954, Triệu Trúc Khê đưa cả nhà vào miền Nam, ở sát bên Chùa Bà Thiên Hậu ở đường Nguyễn Trãi, Chợ Lớn, mở y quán chữa trật đả. Tinh Võ thể dục hội Sài Gòn lúc này phát triển rất mạnh, mời ông về làm Tổng giáo luyện võ thuật (huấn luyện viên trưởng) thay cho Tạ Lâm Tường. Có lần, võ sư Trần Tử Long đến khiêu chiến, học trò Triệu sư phụ là Lý Hỏa Yên muốn thay thầy tiếp đấu nhưng ông không chịu. Ngày quyết đấu, do người hâm mộ kéo đến quá đông và cá độ quá lớn nên bị cảnh sát lấy lý do trị an giải tán võ đài.

Tháng 4-1959, Triệu Trúc Khê đi truyền dạy Thái cực Đường Lang ở các công hội Thánh Tâm, Biên Hòa, Hội ký giả Hoa văn, các hội quán như Sùng Chính, Nghĩa An, Lệ Chí, Quảng Triệu…Ông cũng là người sáng lập ra Đội Việt kịch (tuồng cổ Quảng Đông) lừng danh một thời ở Sài Gòn.

Hiện tại Thái Cực Đường Lang vẫn còn tiếp tục được dạy ở Lệ Chí duy trì từ thời của Triệu Trúc Khê đến nay, từ 5g30 đến 7g sáng hằng ngày tại sân chùa Ông Bổn ở đường Hải Thượng Lãn Ông đều tụ tập già trẻ lớn bé luyện tập Thái Cực quyền và Thái Cực Đường Lang[2].

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Đường_lang_quyền http://beforeitsnews.com/vietnamese/2013/08/vo-thu... http://www.youtube.com/watch?v=0eAAwcLnePE&mode=re... http://www.youtube.com/watch?v=1XI0UVEEX3I http://www.youtube.com/watch?v=3K2Ox2-Z5kQ&mode=re... http://www.youtube.com/watch?v=AtwHgUzke-w&mode=re... http://www.youtube.com/watch?v=IZpvAkISTSY&mode=re... http://www.youtube.com/watch?v=KI80dxASOFQ&mode=re... http://www.youtube.com/watch?v=_q-885xaQ5s http://en.wikipedia.org/wiki/Chow_Gar http://en.wikipedia.org/wiki/Jow-Ga_Kung_Fu